ریشه ظلم و فساد و نابودی جوامع

امام علی(ع) در پاسخ به سوال از احوال عامه مردم فرمود: فساد توده مردم ناشی از فساد خواص است. خواص به پنج‌ گروه تقسیم می‌شوند:

 1- عالمان که راهنمایان به سوی خدایند

 2- پارسایان که راه منتهی به خدایند

 3- بازرگانان که امنای خدایند

 4- رزمندگان که یاوران دین خدایند

5- و زمامداران که سرپرستان خلق خدایند

 پس اگر عالم، طماع و مال‌اندوز باشد،‌ دیگر از چه کسی باید راهنمایی خواست،

 و اگر پارسا، به دنیا و آنچه مردم دارند راغب باشد، دیگر به چه کسی اقتدا شود،

 و اگر بازرگان خیانت پیشه باشد و زکات ندهد،‌به چه کسی می‌توان اعتماد و اطمینان کرد،

و اگر رزمنده خودنما باشد و چشم به کسب مال و ثروت داشته باشد، دیگر به وسیله چه کسی از مسلمانان دفاع شود،‌

 و اگر زمامدار ستمگر باشد و در احکام و فرامین ستم و بی‌عدالتی روا دارد،‌ دیگر به وسیله چه کسی داد ستمدیده از ستمگر گرفته شود؟

سوگند به خدا که مردم را نابود نکرد مگر عالمان طمعکار و پارسایان دنیاخواه و بازرگانان خیانت‌پیشه و رزمندگان ریاکار و زمامداران ستمگر. و به زودی کسانی که ستم کرده‌اند بدانند که به کدام بازگشتگاه برخواهند گشت.» (1)